Wat is oestrogeen?

Oestrogeen is een geslachtshormoon dat onze vrouwelijke kenmerken en ons libido stimuleert. En in onze vruchtbare jaren stimuleert het de vruchtbaarheid.

Door je cyclus heen schommelt het oestrogeen gehalte, afhankelijk van in welke fase van de cyclus je zit, maar ook in welke fase van je leven je zit. Oestrogeen neemt af naarmate je ouder wordt, totdat de overgang erop volgt.

Waar wordt oestrogeen aangemaakt?

Oestrogeen wordt in de vruchtbare jaren vooral aangemaakt in de eileiders. Daarnaast wordt het in mindere mate aangemaakt in de bijnieren en in vetweefsel. Tijdens de zwangerschap wordt het ook in de placenta aangemaakt

Welke functies heeft oestrogeen?

Oestrogeen heeft verschillende functies tav ons vrouwzijn, de cyclus en vruchtbaarheid:

• Stimuleert de ontwikkeling van de vrouwelijke kenmerken bij meisjes
• Draagt ertoe bij dat het weefsel van huid en slijmvliezen in baarmoeder en vagina vernieuwd wordt (deze wordt immers elke cyclus weer opgebouwd en afgebroken)
• Speelt een rol in de verandering van de samenstelling van het baarmoederslijm (waardoor de kans op een mogelijke bevruchting vergroot wordt)
• Ondersteunt het libido en zorgt voor het soepel houden van de vaginawand
• Zorgt voor de groei, ontwikkeling en vorming van de baarmoeder en placenta tijdens de zwangerschap

Maar het heeft ook nog functie in:

• Geheugen en concentratie
• De vochtbalans in je huid, houdt de huid stevig
• Het speelt een rol bij de bloeddruk (verlagend)
• Beschermt de botten
• En last but not least: het speelt een rol in de werking van serotonine, ons ‘feel good stofje’

(bij een disbalans en dalingen in onze vrouwelijke hormonen, kan de serotonine ook gaan dalen, wat een depressief/prikkelbaar gevoel kan geven > een klacht die bij PMS kan voorkomen)

Wat is oestrogeendominantie?

Het woord zegt het eigenlijk al. Oestrogeen is dominant aanwezig, ofwel, er is een overschot aan oestrogeen. Het duidt op een verstoorde balans tussen onze vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron. Oestrogeen en progesteron staan niet meer tot elkaar in balans. Oestrogeen is te veel aanwezig, en geeft hierdoor ook te veel werking, waardoor klachten kunnen ontstaan.

Oestrogeen en progesteron hebben in een aantal functies een tegengestelde werking,  zijn elkaars tegenhangers (of ook wel antagonisten), waardoor ze normaal gesproken en in een gezond (vrouwen)lijf elkaar in balans houden. Bij veel vrouwen is deze balans verstoord.

Veel voorkomende klachten, gevolgen en symptomen

Vanuit oestrogeendominantie kunnen verschillende klachten voort komen. Denk aan bv afwijkende uitstrijkjes, mastopathie, endometriose, cysten in eierstokken, poliepen, vleesbomen én PMS met de daaruit voortkomende klachten.

PMS in het kort

PMS is de afkorting van pré menstrueel syndroom

Pré menstrueel vertelt je eigenlijk al dat het voor (pré) de menstruatie aan begint

Een syndroom staat voor een verzameling van klachten en de samenloop daarvan 

En dat is wat het is: een klachtenbeeld dat vlak voor en tijdens de menstruatieperiode optreden en zich kunnen uiten in verschillende klachten

Onder andere klachten als:

• hoofdpijn/migraine
• pijnlijke menstruatie
• opgeblazen gevoel
• hormonale acné
• gevoelige/pijnlijke borsten
• emotionele en psychische klachten (moodswings, depressief)

PMS als gevolg van oestrogeendominantie

De juiste verhouding tussen oestrogeen en progesteron is cruciaal voor een gezonde en harmonieuze cyclus, oftewel een cyclus die vrij is van emotionele onrust en lichamelijk ongemak.

Wanneer progesteron laag is en geen tegenwicht biedt aan oestrogeen, leidt dit tot sterke dominantie wat weer verschillende PMS symptomen veroorzaakt.

Een ander voorbeeld welke voortkomt vanuit PMS ontstaan uit oestrogeendominantie, is een opgeblazen gevoel: oestrogeendominantie kan spijsverteringsproblemen veroorzaken, zoals een opgeblazen gevoel en verlangen naar suiker.

De oorzaak van de oorzaak

PMS en andere bovenstaande aandoeningen kunnen ontstaan vanuit oestrogeendominantie. Maar wat is nu de oorzaak van de oorzaak? Ofwel de oorzaak van de oestrogeendominantie? Dit kan met verschillende factoren in verband staan, en mogelijk met meerdere factoren in combinatie met elkaar.

Verstoorde leverfunctie

Oestrogeen moet in de lever nog omgezet worden tot actieve oestrogenen. Maar oestrogenen moeten in de lever ook weer geïnactiveerd worden, om vervolgens afgebroken te worden (ontgiftingssysteem). In beide gevallen kan het misgaan, waardoor er een stapeling van oestrogenen kan ontstaan en oestrogeendominantie ontstaat.

Progesteron tekort

Progesteron en oestrogeen hebben elkaar nodig om in balans te blijven. Zoals al eerder gezegd, hebben progesteron en oestrogeen een aantal functies waarin ze elkaars tegenhangers (antagonisten) zijn. Bij een progesteron tekort zorgt dit voor een verstoorde balans, en neemt oestrogeen de overhand.

Wanneer er sprake is van oestrogeendominantie als gevolg van progesteron tekort kunnen er bijbehorende symptomen zoals gevoelige en pijnlijke borsten, hoofdpijn, prikkelbaarheid, angst, woede en slapeloosheid ervaren worden (ofwel PMS klachten).

Gewichtstoename: omdat progesteron helpt om overtollig vocht in het lichaam vrij te maken, kan een laag progesteron waterretentie en gewichtstoename veroorzaken.

Overgewicht/obesitas

Vetcellen maken ook oestrogenen aan. Hoe meer overgewicht je hebt, hoe meer vetcellen, en via deze weg ontkom je er niet aan dat je (nog) meer oestrogenen aanmaakt.

Xeno- en fyto-oestrogenen

Xeno oestrogenen zou je kunnen zien als ‘nephormonen’, die je lijf voor de gek houden. Ze houden de plek van oestrogeen bezet, waardoor lichaamseigen oestrogeen niet meer op die plek terecht kan. Vervolgens hebben de ‘nephormonen’ een veel mindere en chemische werking op ons lijf, waardoor het lichaam toch denkt nog oestrogeen nodig te zijn, en maakt dit alsnog zelf aan. Op deze manier kan ons lijf een te veel aan oestrogeen hebben, wat kan leiden tot oestrogeendominantie.

Waar zit het in?

Xeno oestrogenen zitten veelal in:

• Pesticiden, herbiciden en fungiciden, kunstmest > dus bespoten groente en fruit ed, biologische voeding heeft daarom de voorkeur
• Ftalaten en weekmakers in plastics > deze weekmakers kunnen in voeding terecht kunnen welke verpakt zitten in plastic
• Niet-natuurlijke cosmetica (Parabenen, alkylfenolen, SLS (sodium lauryl sulfaat), etc.) > weet dat de huid stoffen opneemt, en via deze weg de ‘nephormonen’ kunnen binnen dringen (denk aan huid, haar, maar ook mond > tandpasta)
• Niet-natuurlijke schoonmaakmiddelen
• Bepaalde geneesmiddelen (waaronder hormonale anticonceptie, algemeen verkrijgbare pijnstillers, antibiotica)

• Fyto oestrogenen zijn wel natuurlijk van aard (bv soja), maar kunnen een zelfde soort werking hebben op ons lijf. Wanneer je ze neemt, neem ze met mate en niet dagelijks. Bij oestrogeendominantie kun je ze beter laten staan.

Wees je dus bewust van wat je eet, wat je gebruikt en wat je smeert!

Vrouwen met klachten vanuit oestrogeendominantie krijgen vanuit de reguliere medische zorg meestal de anticonceptiepil voorgeschreven. Dat werkt misschien wel, maar is puur gericht op symptoombestrijding. Het lost het probleem niet op en maakt het probleem eigenlijk alleen maar erger, want de anticonceptiepil valt onder de xeno-oestrogenen (‘nephormonen’).

(Er zijn naast hormonale conceptie, meer xeno oestrogenen te vinden in bv bespoten groente & fruit, stoffen die in plastic verwerkt zitten, niet natuurlijke cosmetica, niet natuurlijke schoonmaakmiddelen en bepaalde geneesmiddelen algemeen verkrijgbare pijnstillers en antibiotica).

Andere mogelijkheid is om er op natuurlijke, orthomoleculaire wijze mee aan de slag te gaan!

Zowel oestrogeen als progesteron kun je testen middels een speeksel- of urinetest, en biedt ik als mogelijkheid aan binnen mijn praktijk. Vanuit het klachtenbeeld kan ik ook al veel ‘aflezen’.

Als je dit blog interessant vindt voor jouw hormonale & vrouwelijke gezondheid en denkt dat andere vrouwen hier ook veel aan kunnen hebben, help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere vrouwen. Dit kan door middel van het delen via social media.

Wil je er zelf mee aan de slag of er meer info over? Wees welkom bij praktijk Orthowijs en maak een (kennismakings)afspraak met de knop ‘Plan een consult!

‘Op natuurlijke wijze met (hormonale) gezondheid aan de slag’