Cholesterol heeft in de loop der tijd een slechte naam gekregen, maar cholesterol op zich is niet slecht. Je hebt het nodig, het heeft een aantal belangrijke positieve effecten.

De lever maakt en levert cholesterol, en het wordt via de bloedbaan vervoerd naar de plek waar het nodig is. Gal voert cholesterol weer af via de darmen, waar het deels ook weer opgenomen wordt.

Je hebt het nodig in al je cellen, om je cellen, samen met omega 3, flexibel te houden.

Het is een bouwstof voor je organen, zoals bijvoorbeeld je hersenen en je hart.

En het is een grondstof voor je hormonen, met behulp van cholesterol kun je hormonen aanmaken.

Cholesterolwaardes fluctueren en zijn een momentopname, afhankelijk van wat er gaande is in je lijf.

De lever maakt cholesterol op aanvraag ‘u vraagt, wij draaien’.

Een aantal voorbeelden waarin cholesterol als grondstof nodig is

• Wanneer er bijvoorbeeld (veel) stress is, wordt het stresshormoon cortisol aangemaakt (en is er dus meer cholesterol nodig om dit hormoon aan te maken)
• Tijdens een zwangerschap of borstvoeding is er ook meer cholesterol nodig voor de aanmaak van oestrogeen
• Wanneer je je spieren traint en opbouwt, maak je meer testosteron aan (ook weer een hormoon welke cholesterol als grondstof nodig is)
• Voor de aanmaak van vitamine D in ons lijf, is cholesterol nodig

Wist je dat je zelfs in bepaalde periodes van je (vrouwelijke) cyclus meer cholesterol nodig bent? In de periode dat je baarmoederslijmvlies dikker wordt (voor een eventuele innesteling van een bevruchte eicel), maak je meer oestrogeen aan. Cholesterol heb je daarvoor weer nodig als grondstof voor de aanmaak van oestrogeen. Het cholesterol niveau kan daardoor wel tot 25% verschillen!!

Te veel (met name het LDL) cholesterol is niet goed, maar te weinig cholesterol ook zeker niet!

Cholesterol is juist een ‘beschermer’ van je vaatwanden, omdat het antibacterieel werkt. Het is een lichaamseigen antioxidant, het zorgt ervoor dat je minder snel schade krijgt.

Je hebt HDL cholesterol, beter bekend als het 'goede' cholesterol, en LDL cholesterol, beter bekend als het 'slechte' cholesterol.

HDL ruimt als het ware de 'plak' LDL op, welke in bloedvaten kan blijven 'plakken', en kan gaan stapelen.

LDL op zich is niet direct slecht, het wordt pas schadelijk wanneer het oxideert, én er naar verhouding te weinig HDL is (die ‘plak’ LDL weer opruimt). LDL is wel oxidatie gevoeliger dan HDL.

Wanneer je LDL (te) hoog is, is het risico dat LDL oxideert en schade aanbrengt, daardoor groter. Wanneer dit gaat stapelen, kan dit leiden tot bloedvatvernauwing en is er meer risico op hart- en vaatziekten.

LDL bevat vet en cholesterol, en vervoert dit ook via de bloedbaan naar de plek waar het nodig is.

Dit vet is brandstof voor energie op celniveau. Organen als hersenen en het hart hebben veel van deze brandstof nodig.

Het cholesterol is ook een grondstof voor verschillende hormonen (cortisol, aldosteron, oestrogeen, testosteron, etc).

Een te hoog cholesterol kan behandelt (onderdrukt) worden met medicatie (als symptoombestrijding), maar beter is het om op zoek te gaan naar de oorzaak van de oorzaak, en er van daaruit op een natuurlijke wijze mee aan de slag te gaan.

Wat werkt cholesterol (met name LDL) verhogend?

• Stress: ons stress hormoon cortisol heeft als grondstof cholesterol nodig. Wanneer er veel stress is, gaat daardoor ook het cholesterol niveau omhoog.
• ‘Uitdrogen’ en/of mineralen tekort: veel mensen drinken te weinig, of kunnen hun vocht niet goed vast houden door een mineralen tekort. Hierdoor wordt ons hormoon aldosteron aangesproken, die de vocht/mineralen huishouding regelt in ons lijf. Dit kan het cholesterol niveau eveneens verhogen.
• Koolhydraten en suikers zijn cholesterol/LDL verhogend
• Wanneer ons lijf constant ontstekingen moet remmen, werkt dit ook cholesterol verhogend. Dit kan voortkomen door een tekort aan omega 3 (EPA/DHA), want omega 3 heb je nodig om ontstekingen ‘uit’ te kunnen zetten. Anderzijds werkt linolzuur wat veel in oa. zonnebloemolie zit, ontstekingsbevorderend. Zonnebloemolie wordt véél toegevoegd aan bijna alle kant- en klaar pakjes (check het eens!) 
• Cholesterol gaat ook omhoog als er ‘gedoe’ is in onze darmen (bacteriën, pathogenen), zeker wanneer bacteriën door de darmwand in de bloedbaan terecht komen (want: cholesterol is immers antibacterieel en ‘beschermer’ van je vaatwanden!)

Wat werkt cholesterol verlagend?

• Meer natuurlijke voeding eten > vis, groente, fruit, noten en zaden
• Voeding rijk aan antioxidanten
• Een koolhydraat arm dieet is bewezen effectief, maar laat dan wel de groente en fruit in het voedingspatroon bestaan
• Gezonde vetten en eiwitten heb je nodig als grondstof voor je cholesterol
• Stress reguleren waar mogelijk
• Voldoende water mét mineralen drinken
• Gebruik ontstekingsremmende vetten (omega 3, olijfolie) en verminder ontstekingsbevorderende vetten (linolzuur > oa. zonnebloemolie)

Antioxidanten

Cholesterol is zelf een lichaamseigen antioxidant, maar wanneer LDL oxideert, heeft het ook hulp nodig van andere antioxidanten vanuit de voeding.

Antioxidanten uit de voeding zijn vitamine C, D en E, mineralen selenium en jodium, bioflavonen (uit bio groente/fruit).

Deze antioxidanten zijn veelal te vinden in voeding als vis, bio groente en fruit, noten en zaden.

Is cholesterol in voeding beperken zinvol?

Cholesterol wordt voor het grootste gedeelte zelf aangemaakt door ons lichaam. Maar 3 % van het cholesterol komt binnen via de voeding. Het werkt met een soort regelmechanisme: wanneer er meer cholesterol binnenkomt via de voeding, zal de lever daarop minder aanmaken, en andersom.

Dus nee, cholesterol in voeding beperken, is weinig zinvol.

Maar voeding die de cholesterol spiegel verhoogt uitsluiten (ook al bevat deze zelf geen cholesterol), heeft echter wél zin!

Familiaire cholesterolemie

Je kunt familiair belast zijn met een hoog cholesterolgehalte. Mogelijk is dit ooit een mutatie in de genen (DNA) geweest om te kunnen overleven. Want cholesterol is immers antibacterieel, en met een hoger cholesterol ben je beter beschermd tegen bacteriële ziektes en pathogenen.  

Maar door een hoger cholesterol gehalte, is er ook meer LDL cholesterol aanwezig, welke gevoeliger is voor oxidatie. Hierdoor is er dus ook meer risico op oxidatie van dit LDL cholesterol.

Bij familiaire cholesterolemie is het juist zeer van belang met bovenstaande rijtjes ‘Wat werkt cholesterol verhogend/verlagend’ aan de slag te gaan, waarin de antioxidanten erg belangrijk zijn (om de oxidatie van LDL en andere vrije radicalen tegen te gaan). Je zou kunnen overwegen om antioxidanten in supplementvorm in te nemen (een aanrader!) 

De ideale cholesterol waarde is 80% LDL ten opzichte van 20% HDL

Met deze ideaal waarde heb je voldoende HDL om LDL wat blijft ‘plakken’ aan je vaatwanden, op te ruimen 

Een formule om uit te rekenen hoe het met jouw cholesterol waarde gesteld is:

• Neem de totaal van je cholesterol waarde uit een recent bloedonderzoek
• Neem 1 van de 2 waardes, HDL of LDL
• En reken aan de hand daarvan uit hoeveel % daarvan LDL is
• De rest wat overblijft is dan het aantal % HDL

'Op natuurlijke wijze met (hormonale) gezondheid aan de slag'