Voordat ik begin over natuurlijke probiotica, is het misschien handig eerst even het een en ander uit te leggen over de darmflora. Want (natuurlijke) probiotica stimuleren namelijk een gezonde darmflora.

De darmflora, ook wel microbioom genoemd, zijn de ‘goede’ bacteriën in je darmen. De meeste van die bacteriën zitten in je dikke darm. Hier begint de (bacteriële) navertering.

In je dunne darm zijn eerst al de belangrijkste voedingsstoffen uit je voeding gehaald. De ‘restjes’ blijven over voor de dikke darm en de darmflora. Vocht wordt onttrokken aan de voedselbrij en de darmbacteriën kunnen aan de slag. Ze zetten onverteerbare voedingsstoffen om in stoffen die wel opgenomen kunnen worden. Door bepaalde processen wordt het voedsel in de dikke darm ‘gefermenteerd’, waardoor suikers en vezels omgezet worden in voedingszuren. Deze zuren beschermen de darmen tegen indringers. ‘Slechte’ bacteriën, schimmels en parasieten voelen zich hier niet prettig, terwijl je eigen, goede darmflora zich er heerlijk bij voelt en er gezond bij blijft.

Misschien heb je er wel eens van gehoord dat je darmen je ‘tweede brein’ zijn? Hier zijn verschillende onderzoeken en studies naar geweest, en men komt steeds meer tot de conclusie dat de darmen en het brein meer met elkaar verbonden zijn, dan men eerst dacht.

Ik zal het je uitleggen: de darmen zijn verbonden met het brein. De darmen produceren namelijk stoffen waar je hersenen hun voordeel mee kunnen doen. 95% van de serotonine en 50% van het dopamine in je lichaam wordt aangemaakt door je darmflora. Serotonine en dopamine zijn de boodschapperstoffen die de signalen in je hersenen overbrengen. Het zijn de zogenaamde ‘feel good’ stofjes. Serotonine zorgt o.a. voor een prettig, veilig en gelukkig gevoel en dopamine zorgt o.a. voor snel kunnen denken, goed uit je woorden komen, en je goed kunnen concentreren. Beiden zorgen samen voor een algeheel gevoel van energie en welbevinden.

De darmen en de hersenen hebben hun wisselwerking op elkaar, en het kan beide kanten op gaan. Heb je veel stress of angst, dan heb je kans dat je voedsel hierdoor minder goed verteerd wordt en andersom, eet je ongezond dan heeft dat vervolgens weer gevolgen voor de ‘feel good’ stofjes naar je hersenen toe.

Ongezond eten is natuurlijk een breed begrip, en ik beperk me in dit blog vooral op natuurlijke probiotica en ook op prebiotica. Dus vooral op voeding om een gezonde darmflora te bewerkstelligen. Ik zal je eerst uitleggen wat probiotica en prebiotica is en het verschil tussen beiden (want ze worden nog al eens door elkaar gehaald).

Probiotica

De term biotica staat voor alles wat iets met bacteriën doet. Antibiotica bijvoorbeeld kennen we allemaal, het werkt tegen bacteriën. (Let wel: tegen alle bacteriën, zowel de goede als de slechte!)

Probiotica zijn de (‘goede’) bacteriën zelf!! In onze darmen leven  zo’n 700 tot 1000 verschillende bacteriestammen, welke samen onze darmflora vormen.

Er moet een soort van evenwicht zijn in onze darmflora, de bacteriestammen moeten tot elkaar in balans zijn. Wanneer bepaalde soorten overheersen en de overhand krijgen, kunnen hier klachten uit ontstaan. Zeker als dit voor langere tijd aanhoudt..

Je hebt probiotica in supplementvorm, bijvoorbeeld in een capsule of poeder. Komen ze in aanraking met vocht, dan komen ze weer tot leven en beginnen zich te vermenigvuldigen. Deze kun je inzetten wanneer je zeker weet dat je darmflora ernstig uit balans is, of na een antibiotica kuur. (Direct starten met probiotica, wanneer je ook met de antibiotica start!)

Wil je zeker weten hoe je darmflora ervoor staat of heb je klachten die horen bij een disbalans? Een ontlastingsonderzoek geeft veel duidelijkheid hierin. Zoek daarvoor een therapeut die daarin is gespecialiseerd.

Natuurlijke probiotica

Of je nu klachten hebt of niet, waarom is probiotische voeding sowieso een goed idee?

Het in balans houden van je darmbacteriën is belangrijk voor veel aspecten van de gezondheid. Om dit te doen dien je zowel probiotisch als prebiotisch voedsel te eten, omdat dat de meest ideale balans tussen goede en slechte darmbacteriën zal bevorderen.

Wees lief voor je darmflora, en vul ze regelmatig aan met nieuwe bacteriën in de vorm van probiotische voeding. Want ook natuurlijke probiotica bevat eveneens bacteriën (misschien zelfs wel meer en ook een grotere verscheidenheid aan stammen dan in supplementvorm). Dit ‘levend’ voedsel vindt je in vrijwel alle gefermenteerde producten.

Welke gefermenteerde voeding is probiotisch?

·       zuurkool

·       kimchi

·       kombuchathee

·       kefir (van water of melk)

·       yoghurt (hoogwaardige, gewone yoghurt met levende culturen)

·       natto

·       sommige soorten augurken (ongepasteuriseerd)

·       andere ingemaakte groenten (ongepasteuriseerd)

Vroeger maakten we groenten in, om ze te kunnen bewaren voor de winter. Dit deden we in weckpotten, zoals mijn oma vroeger nog wel eens deed. Dit inmaken gebeurde vaak door middel van fermentatie. Tegenwoordig gebeurt dit bijna niet meer, we nemen er de tijd niet voor en in de fabriek gebruiken ze andere middelen of voegen er middelen aan toe, waardoor de bacteriën juist dood gaan. Beetje jammer! Maar fermenteren is niet heel moeilijk, en je bent nooit te oud om te leren, dus probeer het zelf eens!

Prebiotica

Prebiotica is de voeding voor de probiotica, ofwel eten voor de ‘goede’ bacteriën in je darmflora. Prebiotica is minstens zo belangrijk, zonder prebiotica gaan de ‘goede’ bacteriën dood, en blijft er alsnog niks over voor de gezonde darmflora.

Prebiotica zijn soorten vezels die voorkomen in groente, fruit en peulvruchten. Mensen zijn niet in staat om deze soorten vezels te verteren, maar je goede darmbacteriën kunnen ze wel verteren.

Voedingsmiddelen die rijk zijn aan prebiotische vezels zijn onder andere:

·       peulvruchten, bonen en erwten

·       haver

·       bananen

·       bessen

·       aardperen

·       asperges

·       knoflook

·       prei

·       uien

Tot slot: veel mensen krijgen dagelijks te weinig probiotica binnen. Probiotica noodzakelijk is voor een goede darmflora en spijsvertering. Onvoldoende inname kan klachten geven zoals bijvoorbeeld spijsverteringsstoornissen, huidproblemen, candida, auto-immuunziekten en verkoudheid of griep. Het is mogelijk om een probiotica -supplement te slikken, maar het is een smaakvollere manier om voldoende probiotica via de voeding binnen te krijgen.

Meer probiotische voedingsmiddelen toevoegen aan het dieet heeft een duidelijke meerwaarde voor de gezondheid. Dit uit zich in bijv. een sterker immuunsysteem, een betere spijsvertering, meer energie door de productie van voldoende vitamine B12, een gezondere huid, een verminderde kans op verkoudheid of griep, de genezing van een lekkende darm en inflammatoire darmziekten en gewichtsverlies. Het is belangrijk om het stapsgewijs toe te voegen om acute buikklachten te voorkomen en te zorgen voor voldoende variatie, omdat iedere type bacterie het lichaam weer op een andere manier helpt.



Bronnen:

Het boek van Nienke Tode-Gottenbos: ‘de Poepdokter, gezond van mond tot kont’

Probiotische voedingsmiddelen deel 2 - natuurdietisten.nl

Wat is het darmmicrobioom? (bonusan.com)

Basiskennis over probiotica: echt alles wat je moet weten - aHealthylife.nl

Probiotica en Prebiotica: Wat is het verschil? - aHealthylife.nl